Gjakovapress
Advertisement
  • Home
    BËHEN 40 VJET: “JU FLET RADIO-GJAKOVA”

    Për Diasporën: Që ta keni Gjakovën pranë, kontribuoni dhe ndihmojeni Radio Gjakovën në 43 vjetorin e fillimit të punës

    Aleanca Kosovare e Biznesit për Rrafshin e Dukagjinit mbajti Kuvendin zgjedhor

    Aleanca Kosovare e Biznesit për Rrafshin e Dukagjinit mbajti Kuvendin zgjedhor

    NJË JAVË EKZAMINIME E KONTROLLA TË GJIRIT FALAS NË SPITALIN “FATI IM”

    NJË JAVË EKZAMINIME E KONTROLLA TË GJIRIT FALAS NË SPITALIN “FATI IM”

    Dega e Gjakovës e Kryqit të Kuq të Kosovës, mbështetje e fuqishme për familjet në nevojë

    Dega e Gjakovës e Kryqit të Kuq të Kosovës, mbështetje e fuqishme për familjet në nevojë

    E habitshme, mbushet rrjeti i kanalizimit me mbeturina inerte!

    E habitshme, mbushet rrjeti i kanalizimit me mbeturina inerte!

  • Aktuale
    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    KRU Gjakova: Mos e lëni borgjin mbi 30 euro!

    KRU “Gjakova”, së shpejti do të filloj me procesin e përditësimit të të dhënave të konsumatorëve

    Ta çmojmë ujin edhe atëherë kur e kemi të bollshëm !

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Dr.Gëzim Lipoveci: Kujdes nga vapa, mundë të ju sjellë telashe në shëndet

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Nga numri më i ri revistes Gjakovapress: GJAKOVA NË 38 GRADË!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Kujdes vapa!

    Masat e reja anticovid të Qeverisë

    Lehtësohen masat anticovid

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    KRU Gjakova punime në Impiantin e ujërave të ndotura dhe rrjetin e ujësjellësit

    800 vaksina për Gjakovën

    2 të infektuar, rreth 8 mijë të vaksinuar

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Në Gjakovë për 6 muaj 383 të infektuar me Covid 19, në Spital sot 45 të hospitalizuar!

    Gjatë 24 orëve 13 raste të reja me Covid 19, në Spitalin e Gjakovës 60 të hospitalizuar

    Rreth 4 mijë e 100 qytetar i kanë bërë testet serologjike në QKMF

    Për një javë në Gjakovë 99 të infektuar 245 të shëruar

    35 vaksinat e para për mantelbardhët e Gjakoves

    Gjakova me 1.320 të vaksinuar

  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Intervista
  • Fejtone
  • Kontakti
  • Revista Online
No Result
View All Result
  • Home
    BËHEN 40 VJET: “JU FLET RADIO-GJAKOVA”

    Për Diasporën: Që ta keni Gjakovën pranë, kontribuoni dhe ndihmojeni Radio Gjakovën në 43 vjetorin e fillimit të punës

    Aleanca Kosovare e Biznesit për Rrafshin e Dukagjinit mbajti Kuvendin zgjedhor

    Aleanca Kosovare e Biznesit për Rrafshin e Dukagjinit mbajti Kuvendin zgjedhor

    NJË JAVË EKZAMINIME E KONTROLLA TË GJIRIT FALAS NË SPITALIN “FATI IM”

    NJË JAVË EKZAMINIME E KONTROLLA TË GJIRIT FALAS NË SPITALIN “FATI IM”

    Dega e Gjakovës e Kryqit të Kuq të Kosovës, mbështetje e fuqishme për familjet në nevojë

    Dega e Gjakovës e Kryqit të Kuq të Kosovës, mbështetje e fuqishme për familjet në nevojë

    E habitshme, mbushet rrjeti i kanalizimit me mbeturina inerte!

    E habitshme, mbushet rrjeti i kanalizimit me mbeturina inerte!

  • Aktuale
    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    KRU Gjakova: Mos e lëni borgjin mbi 30 euro!

    KRU “Gjakova”, së shpejti do të filloj me procesin e përditësimit të të dhënave të konsumatorëve

    Ta çmojmë ujin edhe atëherë kur e kemi të bollshëm !

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Dr.Gëzim Lipoveci: Kujdes nga vapa, mundë të ju sjellë telashe në shëndet

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Nga numri më i ri revistes Gjakovapress: GJAKOVA NË 38 GRADË!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Kujdes vapa!

    Masat e reja anticovid të Qeverisë

    Lehtësohen masat anticovid

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    KRU Gjakova punime në Impiantin e ujërave të ndotura dhe rrjetin e ujësjellësit

    800 vaksina për Gjakovën

    2 të infektuar, rreth 8 mijë të vaksinuar

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Në Gjakovë për 6 muaj 383 të infektuar me Covid 19, në Spital sot 45 të hospitalizuar!

    Gjatë 24 orëve 13 raste të reja me Covid 19, në Spitalin e Gjakovës 60 të hospitalizuar

    Rreth 4 mijë e 100 qytetar i kanë bërë testet serologjike në QKMF

    Për një javë në Gjakovë 99 të infektuar 245 të shëruar

    35 vaksinat e para për mantelbardhët e Gjakoves

    Gjakova me 1.320 të vaksinuar

  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Intervista
  • Fejtone
  • Kontakti
  • Revista Online
No Result
View All Result
Gjakovapress
No Result
View All Result
Home Gjakova Presss

Dy vepra: “Mësuesit e Gjakovës” dhe “Themelet e arsimit në Gjakovë”, një ngritje e suksesshme e Historiografisë Shqiptare

3 years ago
in Gjakova Presss
0 0
0
71
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Shkruan Dr.sc.  Alban Dobruna

Veprat e prof. Ragip Ballata janë fryt i një pune studimore të kujdesshme shumëvjeçare, në dhjetëra vepra e artikuj të cituara në pjesët e saj dhe gjithashtu i hulumtimeve nëpër arkiva, ku ruhen dorëshkrime të vyera që lidhen me temën. Veprat: “Mësuesit e Gjakovës misionarë në trevat shqiptare” (Brezi I dhe II, shek.XX) dhe “Themelet e arsimit shqip në Gjakovë” (1915-1918 dhe 1941-1945), të botuar nga Shoqata Intelektualëve “Jakova” – Gjakovë, janë sinteza të një përgjithësimi të studimeve dhe njohjeve të deritanishme të Gjakovës si bërthamë arsimore, sepse në të lindën dhe u formuan shumë emra të shquar të arsimit dhe të kulturës kombëtare. Në veprat e tij për këtë periudhë kohore, z. Ballata na paraqet një pasqyrë të proceseve të ndërlikuara të karakterit politik, shoqëror e kulturor, që mbarti jo vetëm  qyteti i Gjakovës, por edhe një pjesë e konsiderueshme e hapësirës territoriale të trevave shqiptare nën Mbretërinë Serbo-Kroato-Sllovene (SKS, më vonë pas vitit 1929 Mbretëria e Jugosllavisë), duke na sjellë një trajtim më të plotë përmbajtësor dhe fatktografik për organizimin e sistemit të rregullt arsimor, themelimin dhe hapjen e shkollave, të cilat kanë lindur ose kanë lidhje me Gjakovën. Në librin e parë “Mësuesit e Gjakovës misionarë në trevat shqiptare” (Brezi I dhe II, shek.XX), mësuesit e kësaj periudhe autori i ndan në dy breza. Brezi i parë përbëhet prej 21 mësuesish, këta janë mësuesit që lindën në çerekun e fundit të shek.XIX dhe u arsimuan kryesisht në gjuhën turke në Shkup (me plotësim arsimi në Berat) dhe u bënë shtegtarë të arsimit që shpërndanë dritë nga periudha e pavarësisë e këndej. Ndërkaq, brezi i dytë përfshin 42 mësues, të cilët lindën në çerekun e parë të shek. XX e u arsimuan kryesisht në gjuhën shqipe në Shqipëri e disa edhe jashtë saj.

Në bazë të shumë burimeve, autori për secilin prej tyre veç e veç na ofron biografinë, shkollimin dhe misionin e tyre në arsim. Duke i qëndruar besnik shkollës së analeve, Ballata bën trajtesë historike afatgjatë. Me këtë nënkuptohet se ai duke përshkruar biografitë e këtyre kolosëve të mëdhenjë të dijes dhe kulturës shqiptare ai merr në konsideratë edhe rrethanat e formësimit  të identitetit shqiptar në fund të shek. XIX dhe fillim të shek. XX, ku vizioni dhe përpjekjet e mëdha të këtyre personaliteteve gjakovare të arsimit, japin rezultate vendimtare në sistemin e organizuar arsimor në gjuhën shqipe dhe vendosjen e themeleve të arsimit në trevat shqiptare.

Në librin e parë “Mësuesit e Gjakovës misionarë në trevat shqiptare (Brezi I dhe II, shek. XX), Ragip Ballata nga hulumtimi i lëndës, fondeve dokumentare dhe të dhënave arkivore të prezantuara ka arritur të nxjerrë katër përfundime: e para se Gjakova ka qenë bërthamë arsimore, sepse në të lindën dhe u formuan, përveç shumë figurave historike, edhe shumë emra mësuesish të shquar të kulturës dhe të shkollës kombëtare, këtë autori e argumenton duke iu referuar edhe mendimtarëve dhe studiuesve seriozë si: L. Gurakuqi, J. Erebara, A. Hadri, R. Abdyli, A. Vokrri, J. Rexhepagiq, etj.; e dyta, misioni i mësuesve të Gjakovës në trevat shqiptare nuk kishte vetëm karakter thjesht kulturor, veprimtaria e tyre kishte marrë edhe karakter të një misioni politik. Gërshetimi i të dyja karaktereve (arsimor e politik) të mësuesve të Gjakovës në trevat shqiptare u bënë te gjenerata e më vonshme armë e fuqishme e dijes në luftë për të drejtat kombëtare të shqiptarëve në Jugosllavi, të cilat ishin të nëpërkëmbura prej kohësh; së treti sipas autorit gjeografia e punës së këtyre dy brezave tregon se pothuajse nuk mund të gjinden vendbanime në Shqipëri e në trevat tjera shqiptare ku mësuesit misionarë të Gjakovës nuk e kanë dhënë kontributin e tyre; dhe e katërta misioni dhe përkushtimi i mësuesve të brezit të parë dhe brezit të dytë, në trevat shqiptare e ka vlerën e një rëndësie mbarëkombëtare. Angazhimi i tyre deri në daljen e tre gjeneratave të para të normalistëve nga Shkolla e parë Normale e Gjakovës dhe Gjimnazi “Sami Frashëri” i Prishtinës, në fund të vitit 1950, ka qenë vendimtar për arsimin shqip në trevat shqiptare në këtë anë të kufirit.

Në librin e dytë “Themelet e Arsimit Shqip në Gjakovë (1915-1918 dhe 1941-1945)”, më tërhoqi vemendjen vlerësimi i bukur që i bënte librave dhe modestia që e ka karakterizuar gjithmonë profesorin tim të dashur, në Gjimnazin”Hajdar Dushi” të Gjakovës, Prof. Besim Këpuska, i cili me zemërgjerësinë e tij vlerëson shumë moralin e lartë dhe idealin e mësuesve misionarë duke i perifrazuar në dy fjalë mendimet e tij për librat: Fillimisht e pranon se shumë gjëra s’i kishte dëgjuar dhe ditur duke bërë një pendesë të thellë se si ai edhe shumë profesorë të gjuhës nuk i kanë zënë në gojë sa duhet këta mësues të nderuar dhe i bënë një përulje si qytetar i ndërgjegjshëm qeveritarëve që të mendojnë më shumë për krijuesit dhe arsimin nga i cili kemi dalë të gjithë, duke i thirrur arsyes për motivimin e punës së mësuesit e të pedagogut.

Në pjesën e parë të librit të dytë “Vështrim për pozitën, themelimin, popullsinë dhe ekonominë e Gjakovës”, autori përshkruan pozitën e përshtatshme gjeografike me fushëgropat, luginat e lumenjtë dhe qafat e maleve, ku ky konfiguracion bën lidhjen e mirë natyrale për qarkullim të lehtë e që ndikuan në themelimin, ndërtimin dhe  zhvillimin e qytetit të Gjakovës.

Libri përfshin në kreun e dytë ”Arsimi shqip në vitet 1915-1918 (Vështruar në dritën e tre dokumenteve të reja)”, këtë periudhë autori duke ju referuar edhe shumë studiuesve të tjerë e cilësojnë si periudhë të lulzimit dhe e prosperitetit të shkollës shqipe, falë qendrimit  liberal të Austro- Hungarisë ndaj shqiptarëve dhe bashkëpunimit konstruktiv të Luigj Gurakuqit (drejtor i përgjithshëm i arsimit në Shkodër). Autori përmend tre kushte të favorshme  për shkollën shqipe: 1. Themelimi i “Drejtorisë së Përgjithshme të Arsimit në Shkodër” dhe drejtorive arsimore në disa qytete (dhe në Gjakovë); 2. Ekzistimi i një ekipi ekspertësh në krye me Luigj Gurakuqin; 3. Hartimi i një Platforme për organizimin e arsimit kombëtar dhe pranimi i saj me dokument-shkresën nr. 991/IV, të dt. 20 shtator 1916, nga Korpskomanda e trupave austro-hungareze. ( më gjersiht në numrin më të ri të revistes Gjakovapress nr. 129)

Previous Post

Doli numri më i ri i Revistës Gjakovapress nr. 129

Next Post

Po revitalizohen Urat historike të Gjakovës

Related Posts

Në numrin më të ri Gjakovapress: 20 VJET TË SHOQATES SË INTELEKTUALËVE  JAKOVA
Gjakova Presss

Në numrin më të ri Gjakovapress: 20 VJET TË SHOQATES SË INTELEKTUALËVE JAKOVA

Në numrin më të ri Gjakovapress:   Nga aktiviteti i Këshillimores ABSM Bazel-Gjakovë
Gjakova Presss

Në numrin më të ri Gjakovapress: Nga aktiviteti i Këshillimores ABSM Bazel-Gjakovë

Gjakova Presss

Në numrin më të ri, Gjakovapress 167, mund të lexoni

Në Gjakovapress Nr. 166 online,  Intervista: Dr. Sci. Med. Artan Ahmeti : NË SHËRBIM TË PACIENTËVE PËR NJË ZEMËR TË SHËNDETSHME
Gjakova Presss

Në Gjakovapress Nr. 166 online, Intervista: Dr. Sci. Med. Artan Ahmeti : NË SHËRBIM TË PACIENTËVE PËR NJË ZEMËR TË SHËNDETSHME

Gjakova Presss

Në numrin më të ri Gjakovapress: Ritme në shkollën e mesme Kadri Kusari

Load More
Leave Comment

© 2019 Gjakovapress - Portali Gjakovapress u ndërtuan ngaVandV.

No Result
View All Result
  • Aktuale
  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Gjakova Presss
  • Revista Online
  • Lajmet e shpejta
  • Intervista
  • Fejtone
  • Humor
  • Kontakti

© 2019 Gjakovapress - Portali Gjakovapress u ndërtuan ngaVandV.

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In