Ruzhdi Sefa: SKICA NGA BURGU
PAKOJA E PARË NGA FAMILJA
Hetimet nga ana e zyrtarëve të Sigurimit Shtetror të Jugosllavisë- dega në SPB të Gjakovës nuk filluan nga dita e parë që me “futen” në qeli të Burgut. Disa ditë unë shetisja nëpër qeli dhe “supozoja” se (për) cilën (nga veprat) angazhim timin e kanë kualifikuar të kundërligjshëm!
Në mengjes u hap dera e hekurtë mbasi “shuli” me një kërkëllimë që delë kur hekuri fërkohët me hekur dhe u paraqit figura e një përsoni të uniformuar (“Gardiani I burgut”) dhe një përson (“civili”) me një kovë të emajlueme por e cëkrruar në disa vende (që ishin njolla të zeza në emajlin e bardhë) plotë me një lëng ngjyrë-çaj në njeren dorë dhe një “kutlaqe” (garuzhde) në tjetrën. Unë shtanga dhe s’dija si të veproj derisa gardiani (G) me udhëzoj butësisht
G: Sille atë sahanin nga alumini këtu. Mbaje lugën ! dhe “civili” hudhi dy ose tri kutlaqe me lëngë në sahanin që e mbaja me një dorë pa ditur se si me veprue. Dera u mbyll para syve të mi dhe rrapllima e “shulit” u rikëthye në veshet e mi. E lashë sahanin mbi dysheme dhe skisha ide se si me veprue. Lëngu në sahanin në dysheme avullonte dhe aroma më gudulisi hundët. Dikur e morra një lugë lëngu dhe nuk kishte asnjë shije por që ishte I vakët. Dikur e piva të tërin ashtu sikurse ishte: pa shije dhe tashmë i ftoftë!
Vazhdoja të qëndroja në qeli duke I lëxuar shkrimet në muret. Askush nuk u muerr me mua. Dikur “shuli” përseri u ba i gjallë dhe tashti u paraqit figura e një përsoni tjetër të uniformuar dhe dy përsona cilivë : njeri me një kovë të emajlueme por të cëkrruar në disa vende plotë me gjellë që avullonte në njeren dorë dhe një “kutlaqe” (garuzhde) në tjetrën e tjetri civil me “kosh nga plasmasi” plot me copa buke prej ku e morri një pjesë dhe ma dha pa bëzë. Tashti nuk prita që dera të mbyllet dhe sahanin me gjellen e “shtrova” në dysheme dhe u ula pa e lëshuar copën e bukës nga dora. Fillova të ha i uritur pa masë dhe dikur u kujtova se aty ishte “kiblla” dhe uji në “kantë” për ti pastrue duart paraprakisht! Këtë e bëra pasi edhe më e vogla pjesë e gjellës u përla nga sahani me kafshaten e fundit të bukës. Isha I lodhur dhe dikur me zuri gjumi. Më zgjuan zërat (Z) që dëgjoheshin nëpër koridorin e katit të qelive :
Z1: E kanë sjell një profesor nga Prishtina!
Z2: Kush na qenka ky? Mos e kanë këthye prof. Shefqetin more?
Z1: Ata në dhomen nr.2 mund ta marrin vesh ngase është në qelin afër tyre!
Z2: Ju dhoma 2 interesohuni kush është në qelin nr.3 ! Qelia 3 lajmërohu!
G: Mbyllni more gojen se po ju erdha aty jua tregoj qejfin!
Pasi pushoi zëri i gardianit në muri nga ana e majtë e qelisë u dëgjuan trokitje “Tup tup! Tup tup!”. “Tak tak !” Ato të parat ishin nga të rënat me grusht e këto të fundit nga të rënat me gishtin e dorës ose …ku ta dija unë !
Unë : ( me veten time) Pra unë qenkamë në qelin nr.3! Këtu afër dhoma nr.2! Po ato zëra nga dolen? Kush janë këta të burgosurë që aqë shpejtë e kuptuan prezencen time këtu? Mos jam në kllapi more? Çka po ndodh me mua?
Dikur duke ngritur koken kah pllafoni fillova me shique nëpër grillat mbi derën e qelisë. Shikimi u ndalue në një bregore shumë large që ma kujtonte Çabratin e Gjakovës. Sa mundet me qenë large prej burgu? Në cilen pjesë të Pejës është ky burg? Si nuk kam “lidhje” me të gjitha këto detaje! Po kështu e ka kur vetëm studion dhe merrësh vetëm me libra! E tashti nuk dinë as cili është (roli i) gardiani e as kush është hetues, kush prokuror, gjyqëtar e avokat dhe cili është e do të jetë roli I tyre në këtë pjesë të jetës (dramës) tënde ! Po te e fundit çka më janë nevojitur këta mua deri tashti !? Po mbasi nuk të janë nevojitur pse ke “hy nëpër lakra” dhe ke hyrë në “luftë” me shtetin e pushtetarët ? Ja pafsh hajrin e e bajsh me shëndet!
Kishin kalue disa ditë duke shetitur nëpër qelinë “time” por me mendje shetitja edhe kahmos tjetër gjithëherë njëlloj: çaji, gjella dhe një copë buke dhe kur fillonte të ngrysej edhe një “supë” nga të mbeturat e gjellës së mesditës dhe fikja e dritës dhe shtrati “I butë” dhe përseri zgjimi nga zëri kumbues I gardianit kujdestar (ngase koridori jehonte gjithëherë!) për tu zgjuar heret në mengjes. Sapo e kisha pi me rufi çajin pa sheqer, por që filloj të më pelqente, “shuli” dhe zëri i gardianit:
G: Dil jashtë! Eja me mue!
I mbatha këpucet (pa lidhëset që së bashku me orën e dorës, rrypin e pantollonave dhe kollaren, pastaj kuleten dhe çdo gjë që kisha në xhepa mi kishin marrë me të hyrë në burg dhe për ketë me dorëzuan një dëftesë!) dhe i shkova nga pas gardianit. Shkallëve tatpjetë dhe në një oborr I maaaaadh që mu duk sa një stadion futbolli I rrethuar me mure të larta mbi 5 m që kufizohejë me tela xhëmbor ku disa njerëz shetisnin me duartë të kryqëzuara mbas shpine dhe dy e nga dy përshpërisnin me zë të ulët mes vedi. U hap një derë hekuri dhe tjetri me përcolli nëpër disa shkallë të ngushta e të thepisura (si shkallët e minareve në xhami-siqë m’I kanë përshkruar!) dhe u gjenda në një koridor me përplot dyer. Me futen në njeren nga ato dhe përpara me dolën dy përsona që unë i njihja: një zonjë M, gruaje e profesorit tim nga gjimnazi (që unë as që e kam ditur se ku e çka punon!) dhe S. S. me të cilin nuk kanë kalue shume muaj që isha në zijafetin e fejesës së shokut tim A. Për S. e dija ku punon: “në UDB e Gjakovës!” si flitej nëpër qytet! Ua diktova gjeneraliet dhe pyetja e parë:
S: A e di pse je këtu?
Unë: Jo ! As që ja kam idenë!
S: Ani, ani se do të të kujtohët !
Unë: Këtu në vendimin që më është dorëzuar shënon vetem ” Masë parandaluese iIzolim me kohë të pacaktuar!” Pse ? Sa ?
S: Deri sa të kujtohesh përse je këtu! Dhe doli!
M: Nuk mundem me të ndihmua asgjë! A ke shumë të ftofët? dhe e bindur në përgjigjjen pozitive ngase ajo dukej nga gjendja ime në të cilën isha katandisur e ktheu nxehsen elektrike që të rrymon nxehtësinë kah këmbët e mija.
Unë: Të lutem ju thue në shtepi që të mi dërgojnë një palë qorape të leshta?
Ishte kërkesa ime e vetme POR e cila nuk mu plotësue për javë ! Nuk kisha të drejtë për “kërkesa!” Dhe pas gjithë atyre ditëve më në fund një ditë u hapë dera e qelisë dhe gardiani me urdhërojë:
G: Merre këtë pako dhe ato që nuk të duhen I këthen po me këtë pako!
Ishte një pako kartuqi me gjërat nga më të ndryshmet ! Dhe duke I nxjerrur me mendje “fluturova” në shtëpi, në Gjakovë ku duke u përgatitur pakoja është “zhvilluar” (hipotetikisht) kjo bisedë:
Nana: Po fus edhe një pako cigare e një shkrepse se mbasi është vetëm në qeli mundet që e banë shoqërimin me cigare!
Baba: Jo moj se ai e ka kryet e fortë dhe nuk luhatet! Nuk e ndez ai cigaren ! Të gjithë jeni dëshmitarë se sa ka luftue ai kudër duhanxhijve! Sa herë I kam thenë “ndeze një me mue ! ” e atij as me I shkue mendja! Futni ndonjë keks a ndonjë çokollatë se ai nga ato preferon!
Tota: E ka koken e fortë por kanë me ia zbutur UDB-ashat! Futni ndonjë libër!
Feti: Poooo se e kanë pas dërgue në pushime atje dhe edhe libra e lënë me lëxue e besa edhe TV ia sigurojnë !
N: Të mbrendshmet e dimrit po I fus ngase po mbanë moti I ftoftë këtë prill e kush e di se me cilat rroba ka qenë kur e kanë marrë. Edhe nja dy palë çorape se helbete ! Edhe këtë trikon e trashë po se po!
B: Po pse moj grue po ndjell keq? Po a ka me dimnue atje a? Mos fut gjitha ato gjëra! Pastaj kanë thanë pako me vetem 5kg e aty ke me shti edhe ushqime!
Por zëri I gardianit:
G: Hajde djalo! A I ke ba gadi gjerat që do me I këthye? më “këtheu” në qeli dhe shpejt e shpejt I futa të mbrendshmet nga trupi dhe (I ktheva) cigaret dhe shkrepsen në pako prej kartuqi dhe ia dorëzova gardianit! Qorapat nuk I hoqa nga këmbët por saora I shtova edhe një palë nga ato të sapoardhurat. Tashti sërisht I përshkova nëpër duar të gjitha ato që mi kishin sjellur nga shtëpia dhe fillova me qa! Vaji nuk dëgjohej por dënesët thue se “gurgollojshin” nga gryka si uji I burimit të madh! Dhe herë pas here flisja me zë:
Unë: A moj Nana ime! A more Baba im! Shumë telashe po ju nxjerri! InshAllah Fatonin nuk e nxjerrin nga puna! Ani F. ka planifikua që këtë verë me u martue! Krej u çrregullue! Asgjë nuk ka me qenë ashtu sikurse më parë! E për të gjitha unë do të ndihem fajtor tërë kohën!
Në ndërkohë G e kishte hapur derën, kuzhinieri pa e diktua unë vet e kishte marrë sahanin dhe e kishte mbushur me gjellën duke e lënë copen e bukës mbi gjellë dhe kishte vazhduar në qelin e rradhës. Unë e kisha humbur torruan : nuk isha as në shtepi e as në qeli! Ku ta di se ku me kishte fluturue mendja! Mendimet më ishin mjegullue tërësishtë !!
Shkruar me 28.9.2012