Gjakovapress
Advertisement
  • Home
    Ndërron jetë  ikona e gazetarisë gjakovare, Zija Hasimja

    Ndërron jetë ikona e gazetarisë gjakovare, Zija Hasimja

    Universiteti i Gjakovës titullin  “Doctor Honoris Causa” për  Wesley K. Clark

    Universiteti i Gjakovës titullin “Doctor Honoris Causa” për Wesley K. Clark

    Në Ditën e radios, nxënësit vizitojnë Radio Gjakovën

    Në Ditën e radios, nxënësit vizitojnë Radio Gjakovën

    Ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier  në Gjakovë

    Ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier në Gjakovë

    Ka filluar tërheqja e ujit në shtretërit e lumenjve

    Ka filluar tërheqja e ujit në shtretërit e lumenjve

  • Aktuale
    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    KRU Gjakova: Mos e lëni borgjin mbi 30 euro!

    KRU “Gjakova”, së shpejti do të filloj me procesin e përditësimit të të dhënave të konsumatorëve

    Ta çmojmë ujin edhe atëherë kur e kemi të bollshëm !

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Dr.Gëzim Lipoveci: Kujdes nga vapa, mundë të ju sjellë telashe në shëndet

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Nga numri më i ri revistes Gjakovapress: GJAKOVA NË 38 GRADË!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Kujdes vapa!

    Masat e reja anticovid të Qeverisë

    Lehtësohen masat anticovid

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    KRU Gjakova punime në Impiantin e ujërave të ndotura dhe rrjetin e ujësjellësit

    800 vaksina për Gjakovën

    2 të infektuar, rreth 8 mijë të vaksinuar

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Në Gjakovë për 6 muaj 383 të infektuar me Covid 19, në Spital sot 45 të hospitalizuar!

    Gjatë 24 orëve 13 raste të reja me Covid 19, në Spitalin e Gjakovës 60 të hospitalizuar

    Rreth 4 mijë e 100 qytetar i kanë bërë testet serologjike në QKMF

    Për një javë në Gjakovë 99 të infektuar 245 të shëruar

    35 vaksinat e para për mantelbardhët e Gjakoves

    Gjakova me 1.320 të vaksinuar

  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Intervista
  • Fejtone
  • Kontakti
  • Revista Online
No Result
View All Result
  • Home
    Ndërron jetë  ikona e gazetarisë gjakovare, Zija Hasimja

    Ndërron jetë ikona e gazetarisë gjakovare, Zija Hasimja

    Universiteti i Gjakovës titullin  “Doctor Honoris Causa” për  Wesley K. Clark

    Universiteti i Gjakovës titullin “Doctor Honoris Causa” për Wesley K. Clark

    Në Ditën e radios, nxënësit vizitojnë Radio Gjakovën

    Në Ditën e radios, nxënësit vizitojnë Radio Gjakovën

    Ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier  në Gjakovë

    Ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier në Gjakovë

    Ka filluar tërheqja e ujit në shtretërit e lumenjve

    Ka filluar tërheqja e ujit në shtretërit e lumenjve

  • Aktuale
    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    Radio Gjakova merr donacion pajisje teknike nga KFOR-i

    KRU Gjakova: Mos e lëni borgjin mbi 30 euro!

    KRU “Gjakova”, së shpejti do të filloj me procesin e përditësimit të të dhënave të konsumatorëve

    Ta çmojmë ujin edhe atëherë kur e kemi të bollshëm !

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Në muajin Mars linden 129 foshnja

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Gjimnazistët më të suksesshem në Olipiaden e matematikes

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    Energjia elektrike më e shtrenjtë nga 9 Shkurti

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    NGA E SHTUNA PRITET LEHTËSIM I MASAVE ANTICOVID

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Nga numri i fundit të revistes Gjakovapress: Rroftë Diaspora!

    Dr.Gëzim Lipoveci: Kujdes nga vapa, mundë të ju sjellë telashe në shëndet

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Shkugëza ky vend atraktiv,  por deri atje rrugë të ngushta

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Nga numri më i ri revistes Gjakovapress: GJAKOVA NË 38 GRADË!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Mos të hedhim mbeturina në lumin Krena!

    Gjakova me 631 raste aktive me Covid 19

    Kujdes vapa!

    Masat e reja anticovid të Qeverisë

    Lehtësohen masat anticovid

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    KRU Gjakova punime në Impiantin e ujërave të ndotura dhe rrjetin e ujësjellësit

    800 vaksina për Gjakovën

    2 të infektuar, rreth 8 mijë të vaksinuar

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Vazhdojnë punimet në Impiantin e ujërave të ndotura

    Në Gjakovë për 6 muaj 383 të infektuar me Covid 19, në Spital sot 45 të hospitalizuar!

    Gjatë 24 orëve 13 raste të reja me Covid 19, në Spitalin e Gjakovës 60 të hospitalizuar

    Rreth 4 mijë e 100 qytetar i kanë bërë testet serologjike në QKMF

    Për një javë në Gjakovë 99 të infektuar 245 të shëruar

    35 vaksinat e para për mantelbardhët e Gjakoves

    Gjakova me 1.320 të vaksinuar

  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Intervista
  • Fejtone
  • Kontakti
  • Revista Online
No Result
View All Result
Gjakovapress
No Result
View All Result
Home Fejtone

Zejet që po humbin – Saraçët

10 years ago
in Fejtone
0 0
0
62
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

 Gjakova e vjeter

Dikur 20 dyqane,  sot mezi tri

Në bërthamën e Çarshisë së Vjetër, bri Xhamisë së Hadumit, objektit të parë të ndërtuar në Gjakovë,  është i hapur dyqani i saraçit Fehmi Vejsa. Prodhimet e tij të renditura e me një kolorit të jashtëzakonshëm ia shtojnë bukurinë Çarshisë, dhe ndoshta më të moshuarve ua kujtojnë kohën kur  para shumë dekadave, këtu gumëzhinte puna e  jeta. 

Pak më tutje edhe një tjetër dyqan i saraçit Hysni Morina,  e më larg edhe i fundit në Gjakovë, ai i Fatmir Vejsës.  Vetëm këto tri pika të ekspozimit të prodhimeve të shumta të saraçëve janë gjurma dhe shenja e vetme dësmuese se në këtë pjesë të qytetit dikur kishte dhjetëra të tillë. Kjo është pasqyra e vërtetë e vazhdimësisë së traditës shekullore për saraçët-përpunuesit e lëkurës,  një nga degët më të mëdha të Esnafit të tabakëve të njohur të Gjakovës.

 

Komuna e Gjakovës gjithnjë ka qenë e njohur për zejtarinë e zhvilluar. Kronistë të njohur të kohës e kanë quajtur qytet të zejeve, ngase këtu janë kultivuar dhjetëra zeje. Gjakovarët kanë jetuar nga zejtaria dhe  nga puna prodhuese që kanë bërë nëpër dyqanet e renditura nëpër Çarshinë e Vjetër. Kështu ishte dikur, por sot gjërat kanë ndryshuar shumë duke shkuar në zhdukjen e shumë prej këtyre zejeve.

Edhe saraçët e Gjakovës kanë ngelë pak. Dikur ishin 20 e sot vetëm tre. Dikur këtë zeje e kultivonin shumë familje, ndërsa sot ka mbetur vetëm në familjen Vejsa( Fehmiu dhe Fatmiri) dhe në familjen Morina. Dyqanet e tyre edhe sot janë të hapura me qindra prodhime saraçësh që i dedikohen më tepër produkteve për kuaj: Jaka, Shala, rripa e tj. si dhe prodhime tjera, mirëpo të rrallë janë blerësit.

“Kohërat kanë ndryshuar rrënjësisht. Dikur çdo familje në fshat kishte nga dy kuaj me të cilët “niste e bitiste” (Fillonte e mbaronte) ditën e punës në bujqësi, ndërsa sot,  një fshat nuk e ka asnjë kali, prandaj edhe kërkesa për prodhime saraçësh ka rënë gati në zero” thotë Fehmiu sot 62 vjeçar që ka trashëguar zanatin e babait të vet Xhemajli dhe të gjyshit, saraçit të njohur Ismajl Vejsa.

Në dyqan ai ruan edhe  ca shala kuajsh që janë të punuara me një mjeshtri të rrallë nga paraardhësit e tij. Ata kanë qenë mjeshtër të zot.

Fehmiu kujton se nga paraardhësit e tij ka mësuar për shumë gjëra që janë të lidhura me këtë zeje. Ai kujton se lëndën e parë saraçët e kanë marrë nga tabakët që i kanë përpunuar lëkurat në taphanet e Gjakovës. Atë botë saraçët kanë punuar edhe “opinga me kuja druri” që kanë qenë mjaftë të kërkuara në treg. Një palë opinga të tilla i ka të ruajtura edhe sot si model në dyqan.

“Në kohën kur kemi punu me babën i kemi pas edhe shtatë  kallfallarë, pasi ka pasur punë të mjaftueshme”, kujton ai me nostalgji.

Duke dëgjuar këto mendime, më kujtohen edhe kujtimet e terziut në zë të Gjakovës, Sulejman Haxhiavdylit që fare pranë këtij dyqani e kishte punëtorinë e tij. Ai para 30 vitesh më kishte thënë se në dyqanin e tij prej terziu- rrobaqepësi,  kishte mbi 30 kallfallarë që punonin në dy kate të dyqanit. Atëherë vlonte Gjakova nga puna… them sot,  duke kujtuar lavdinë e zejtarëve gjakovarë që furnizonin me prodhimet e veta cilësore Shkodrën e Sanxhakun. Një hap më tutje,  ku  po bënim bisedën për saraçët, kishim biseduar para 30 vitesh me  “bacën” Sulejman për rolin e madh të zejtarëve dhe Esnafeve të Gjakovës që kishin në rregullimin e rrjedhave ekonomike dhe shoqërore të komunës.

Njëjtë si për terzitë kishte arritje të mëdha ekonomike edhe për ata që bënin punën e  saraçit. Me djersën e tyre saraçët fitonin mirë. Sot krejtësisht ndryshe.

“ Përpara kur i kanë pas kuajt për qerre tërheqëse,  atë e kanë shfrytëzuar për punë dhe normalisht edhe jakat  që i punojmë ne,  janë harxhuar. Tash edhe nëse dikush ka një kali, atë e ka për qejf dhe jakat e shalat që i punojmë ne, atij  i bënë me vite”, thotë ai.  Pra,  sot për ndryshim nga dekadat e kaluara, puna e saraçit ka rënë në masë të madhe, pasi tash gjithçka është motorizuar.

“Sot një jakë në muaj a shitet e ajo, ndërsa të ndryshojmë produktet prodhuese nuk kemi llogari sepse produktet kineze e turke kanë depërtuar me të madhe në tregun tonë me çmime shumë të ulëta”, pohon ai pas pyetjes sonë se a ka provuar që të prodhojë, ta zami kallëpe telefonash mobil që janë nga lëkura apo diçka të ngjashme që është në hap me modën…

“Me këtë ritëm të punës që mezi mbahesh,  nuk do të dëshiroja që fëmijët e mijë ta trashëgojnë zejen” është kategorik ai.

Veç ndryshimeve të mëdha në zonat rurale,  ku kuajt që moti i kanë zëvendësuar traktorët dhe pajisjet tjera agroteknike për të kryer punët e fushës,  humbja e  gjallërisë së Çarshisë së Vjetër ka ndikuar në afarizmin e kësaj zone.

“Vetëm dëshira e madhe për punë dhe shpresa se një ditë do të bëhet më mirë më nxit që të punojë çdo ditë me entuziazëm” thotë Vejsa në pritje të premtimeve se me turizmin kulturor do të kemi përfitime edhe ne zejtarët.

“Po thonë se me zhvillimin e turizmit kulturor, ku Çarshia e Vjetër do të jetë pikë kryesore e vizitave të turistëve, do të kemi edhe ne dobi”, shpreson  ai.

Mirëpo Fehmi Vejsa tash është mësuar që të dalë në dyqanin e tij. Me entuziazëm e kishte nisur mëngjesin në muajt e parë të pas luftës, mirëpo puna gjithnjë e më shumë po shkonte drejtë rënies.

“Menjëherë pas luftës nuk ka qenë sikur sot. Në treg kam shitur  deri në shtatë jaka të kuajve. Vetëm qiraja e vogël po më mban,  sepse me këtë punë nuk mund të mbulojë as shpenzimet e ditës”, thotë Vejsa.

Me gjithë këto vështirësi duket se madhështia e zanatit dhe krenaria e carshisë së Vjetër po ia mbanë gjallë dëshirën për ta mbajtur ende gjallë këtë zeje në familjen e tij. Ai,  nuk beson se do të ndahet nga zanati që e punon që nga mosha 10 vjeç, bashkë me tre  vëllezërit e tij.

Previous Post

Promovohet klubi I futbollit të vogël “Liburn”

Next Post

Një mjek kujdeset për 2 mijë e 727 banorë

Related Posts

Në këtë numër të revistës Gjakovapress: Prof Aliriza Rraci: Kur Gjakova kishte 150 fisharmonikist!
Fejtone

Në këtë numër të revistës Gjakovapress: Prof Aliriza Rraci: Kur Gjakova kishte 150 fisharmonikist!

Ja si fliste dikur zejtari Musa Kika, për Plisat e prodhuar në Gjakovë
Fejtone

Ja si fliste dikur zejtari Musa Kika, për Plisat e prodhuar në Gjakovë

Zejtarë të vyeshëm të Çarshisë së Madhe – Fehrat Zorra, rrobaqepës
Fejtone

Zejtarë të vyeshëm të Çarshisë së Madhe – Fehrat Zorra, rrobaqepës

Prof.dr. Shevqet Canhasi: T’i njohim atdhetarët e harruar  HYSNI HALIL HIMA
Fejtone

Prof.dr. Shevqet Canhasi: T’i njohim atdhetarët e harruar HYSNI HALIL HIMA

Fejtone

Një jetë kushtuar artit…

Load More

© 2019 Gjakovapress - Portali Gjakovapress u ndërtuan ngaVandV.

No Result
View All Result
  • Aktuale
  • Lajme
  • Sporti
  • Kulturë
  • Gjakova Presss
  • Revista Online
  • Lajmet e shpejta
  • Intervista
  • Fejtone
  • Humor
  • Kontakti

© 2019 Gjakovapress - Portali Gjakovapress u ndërtuan ngaVandV.

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In