Me veteranët e sportit gjakovar: Fadil Stavileci
Ecuria e zhvillimit të lojës mes dy koshave- basketbollit në Gjakovë ka një rrugëtim të gjatë. Kjo lojë ka filluar të luhej në Gjakovë që nga viti 1946-47, ku për herë të parë u vendosen tabelat e lojëssë basketbollit në oborrin e Shkollës së Lartë Pedagogjike “Bajram Curri”. Veterani i basketbollit gjakovar Fadil Stavileci kujton periudhën e vështirë të fillimit të organizimit të ndeshjeve basketbollistike. “Në atë kohë kushtet për ne sportistët ishin të vështira. Për shembull, një shkuarje në Prishtinë sillte mundime të mëdha. Udhëtohej me kamionë të mbuluar me mushama (ceradë) të ulur rrafsh në dysheme, nëpër rrugë të këqija. Udhëtimi bëhej nëpër Prizren që zgjaste mbi tri orë. Të pluhurosur e të lodhur futeshim në lojë. Kështu filloi dhe kjo gjeneratë ka luajtur përafërsisht deri në vitet 1954-55. Mandej jam largu në detyra të ndryshme, por skuadra është përtëri me gjenerata të reja dhe me kushte më të mira për lojë”, thotë Stavileci gjatë intervistës që bëmë me të.
Si nisi basketbolli në Gjakovë?
Në fillim luhej nga arsimtarët e asaj kohe si dhe nga nxënësit e Normales që ishin më të rritur dhe që luanin volejboll si: Nazim Domi, Qemajl Peni, Osman Pula, Sami Morina etj. Kjo lojë luhej pa ndonjë organizim të duhur dhe pa u njohur rregullat e lojës. Luhej sa për argëtim. Kur Normalja doli në objektin e ri, ku është sot gjimnazi “Hajdar Dushi”, u vuan fillet e shkollimit të rregullt. Kështu filloi dhe të luhej në mënyrë më të organizuar basketbolli.
Ku zhvilloheshin ndeshjet e basketbollit?
Fusha e pare ishte pranë shkollës dhe sallës së kinemasë, një fushë pjesërisht e rrafshët, me pluhur verës e me baltë kur binte shi. Më vonë u ndërtua fusha në oborrin e shkollës dhe ajo pranë stadiumit të “Vllaznimit” e cila mbushej me ujë kur binte shi. Koshat ishin nga dërrasa e thjeshtë, të ngjitura me një shtyllë, pa rrjeta. Topat ishin të mëdhenj dhe të rendë, kështu që bëheshin pak kosha gjatë lojës. Duhet cekur se të gjitha këto fusha punoheshin nga vet nxënësit e Normales nën udhëheqjen e arsimtarëve. Nxënësit e normales shfrytëzonin edhe sallën e vogël të fizkulturës që gjendej afër kinemasë, ku ishin të ngulur dy kosha të përforcuar për muri.
Si mësoheshin rregullat e lojës?
Në këto kushte filluam të luajmë basketbollin e kohës. Udhëheqja e sportit e Kosovës, e sidomos profesor Bardhyl Zajmi, organizonte seminare dhe turnire përgjatë pushimeve dimërore. Në seminare mësoheshin rregullat e lojës, ndërsa në turnire bëheshin gara në mes skuadrave që përfaqësonin qytetet e Kosovës. Këso turnire janë mbajtur në Prizren, Prishtinë, Pejë. Kjo ishte e vetmja mënyrë e kultivimit të kësaj loje, pasi që nuk kishte sistem garash vajtje-ardhje.
A mban mend kush ishin ndër basketbollistët e parë gjakovarë?
Gjatë kësaj kohe me basketboll merreshin: Gani Hoxha, Aqif Binishi, Hilmi Këpuska, Esat Lila, Nazim Pula, Sami Kolçi, Fadil Stavileci, Enver Shasivari, Munib Canhasi, Gani Efendiu, Masar Koshi etj. Në këtë kohë filluan të paraqiten edhe lojtarë nga kooperativa e këpucëtarëve “Proleter”, që ishin Nazmi Gojani (Daja Mi) dhe Ihsan Pozhegu. Të gjithë këta lojtarë përfaqësonin Vllaznimin e Gjakovës.
Si organizoheshin garat në basketboll?
Ky zhvillim i basketbollit ishte sezonal dhe pa ndonjë organizim të veçantë. Me kalimin e kohës, shoqata e basketbollit të Kosovës mori iniciativën që të zhvillojë basketbollin duke e detyruar skuadrën e futbollit “Vllaznimi” që bashkë me ta të zhvillonin ndeshjet vajtje-ardhje apo sistem garash kampionale. Vllaznimi dënohej po mos ta merrte edhe ekipin e basketbollit. Kjo mënyrë e organizimit i dha shtytje basketbollit në Gjakovë e Kosovë dhe u bë sporti i dytë pas futbollit për nga rëndësia.
Në çfarë kushtesh zhvilloheshin ndeshjet?
Kushtet ishin të vështira p.sh. një shkuarje në Prishtinë sjellte mundime të mëdha. Udhëtohej me kamionë të mbuluar me mushama (ceradë) të ulur rrafsh në dysheme, nëpër rrugë të këqija. Udhëtimi bëhej nëpër Prizren që zgjaste mbi tri orë. Të pluhurosur e të lodhur futeshim në lojë. Kështu filloi dhe kjo gjeneratë ka luajtur përafërsisht deri në vitet 1954-55. Mandej jam larguar nga basketbolli, në detyra të ndryshme, por skuadra është përtëri me gjenerata të reja dhe me kushte më të mira për lojë.(Intervistoi: Zeki Vehapi)
Në Fotografinë nr.1:
Fotografi më 13.01.1952 pas kthimit nga turniri i Prizrenit: Gani Hoxha, Hilmi Këpuska, Nazim Pula, Sami Kolçi, Fadil Stavileci, Enver Shasivari, Zija Lyta
Fotografia 2: Fotografuar më 1952 në Pejë, gjatë një turniri : Nazmi Gojani, Gani Hoxha, Aqif Binishi, Esat Lila, Isan Pozhegu, Gani Efendiu, Munib Canhasi, Masar Koshi, Sami Kolçi , Nazim Pula
Fadil Stavileci
Lindi me 26.08.1932 në Gjakovë. Shkollën fillore e kreu në Gjakovë, normalen poashtu në Gjakovë në vitin 1952. Menjëherë pas përfundimit të shkollës normale, e caktuan në detyrë si mësues në fshatin Gramaqel. Pas shërbimit ushtarak vazhdon si arsimtar i matematikës në shkollën fillore “Mustafa Bakija” në Gjakovë. Pas përfundimit të shkollës së lartë – drejtimi Histori-Gjeografi vazhdon si mësues i lendës së gjeografisë në shkollën “Zekeria Rexha” deri në pensionim në vitin 1990. Një kohë është marrë edhe me sportin e basketbollit si lojtar aktiv dhe më vonë edhe në udhëheqësinë e klubit të basketbollit Vëllaznimi.
