8 majin e quajmë data e shpëtimit që nga -99-ta
Shkruan: SAMILE HARAÇIA
Deri pesë – gjashtë ditët e para të majit ’99 Xhimi Shia (Jaime Shea) në ekranin televiziv ruan shpresën për shpëtim… Në qytetin tonë nuk ka luftë.Ka shfarosje.Ka gjueti mbi njerëz të paarmatosur që quhen shqipëtarë. Qielli rri i veshur me ngjyrën e hirit të lagur që ditën e parë të bombardimeve. Era e shkrumit të zë frymën.U vënë flakën dy-tri, dhjetë, dyzet,shtëpive në çdo lagje dhe ikin në bazë. Kthehen pas pak.Kë gjejnë aty pranë:në oborr,në sokak e vrasin. Ky ritual është i përditshëm. Çdo ditë e çdo natë të vrarë në këtë qytet. Të vrarë të shumtë. Të vrarët kanë një arkivol të përbashkët:qerren me kuaj; maunën; traktorin.Savanin e përbashkët:batanitë e prikave të vajzave e nuseve tona të plaçkitura nëpër shtëpitë tona…
Ditë të njëjta.Netë të njëjta.Vrerësira e sotme mbulon të djeshmen. Djegia e sotme më shkatërruese se e mbrëmëshmja. Tmerri mbulon tmerrin. Tym.Flakë. Lebetitje.
Kukamë. Shtëpi gërmadha. Shtëpi fantazma. Vrasje. Vrasje. Shumica e burrave dhe e grave të qytetit tonë u bënë mjekë,baxhi u bënë!-Baxhi?! Ç’them dhe unë!!
Qytetarët e mi u bënë varrtarë dhe varrmihës…
Shtatë maj.Hataja e sotme filloi si çdo ditë këta tre muaj,një çerek pas dymbëdhjetëve. Jemi tubuar te fqinjtë…Tym,flakë, krisma, rrafale që nuk ndalen asnjë sekond. As mizë nuk lëviz. Kështu vazhdoi tërë natën deri në mëngjesin e 8 majit.
“O sot, o kurrë! Të provojmë mbase kemi fat…për Shqipëri!” shprehen burrat.
U nisëm dy makina, te shkolla “M.Bakija”. U bëmë katër. Morëm rrugën për Prizren.
Udha është e larë nga çdo krijesë e gjallë.Te plantacionet e mollëve t’ish”Ereniku” një kontrollim rutinor dokumentesh. Nga Xërxa në të dy anët e rrugës kafshë shtëpiake të vrara, më shumë lopë e kuaj ;thasë melli të çarë; djepa të djegur,rroba të shpërndara deri në Prizren. Të gjitha fshatrave u kishin vënë zjarrin.Çatitë tymonin ndërsa dritareve flaka dilte me gjuhë kuçedre…Ja Prizreni. Prizenasit jetokan, punuakën lirshëm në këtë qytet në këta muaj ferri që ka pllakosur Gjakovën!!!
Vazhdojmë rrugën për Shqipër. Punëtorët e një fabrike qëndrojnë në dritare dhe na shikojnë në atë mënyrë si t’ishin ne qenie parahistorike se vërtetë ne ishim bërë si të dalë nga varri me sy të zgurdulluar jasht gropave më të tmerrshëm se lugetër…
Letënjoftimet, pasaportat dhe tabelat e makinave na i morën në kufi dhe i hodhën në mullarin e krijuar prej tyre.
Shkelëm në tokën shqiptare matanë kufirit dyzetë familjet e fundit. Për mua dhe familjen time hera e parë. Vërshima lotësh. Dënesje. Kthej kokën pas. Shikimi u tret larg-larg se atje është Gjakova në tym e flakë, në plumba e granata, e mbyllur hermetikisht nga mediet. Një copë mëlqi m’u këput e fluturoi dhe ra atje. Italianët me uniforma majë makinave ushtarake na shoqërojnë deri në Kukës se rruga është e pa asfaltuar dhe tabela s’ka.Qendra e Kukësit vlon nga refugjatët shqiptarë në tokën shqiptare. Venë e vijnë sa andej,sa këndej. Një pishnajë e bujshme zbukuron qendrën si park.Gjejmë një postëz provizore,enkas për refugjatë.Njoftojmë njerëzit tanë se dolëm gjallë nga qyteti i të vdekurve të vrarë,të zhdukur, të karbonizuar. Matanë telefonit të qara e të qeshura me tërë zemër…Gjithmonë doja, imagjinoja ta shihja Shqipërinë por jo pa copën e mëlqisë…Ne u vendosëm në Kavajë te Ajet e Zana Muçaj,bujarë e fisnikë që na strehuan në gjirin e tyre familjar kur ne quheshim refugjatë të ’99-ës…Nga ’99-ta e këndej 8 majin e quajmë DATA E SHPËTIMIT në familjen time,pa dyshim dhe familjet tjera që kaluan kufirin.
Deri pesë – gjashtë ditët e para të majit ’99 Xhimi Shia (Jaime Shea) në ekranin televiziv ruan shpresën për shpëtim…
Në qytetin tonë nuk ka luftë.Ka shfarosje.Ka gjueti mbi njerëz të paarmatosur që quhen shqipëtarë. Qielli rri i veshur me ngjyrën e hirit të lagur që ditën e parë të bombardimeve. Era e shkrumit të zë frymën.U vënë flakën dy-tri, dhjetë, dyzet,shtëpive në çdo lagje dhe ikin në bazë. Kthehen pas pak.Kë gjejnë aty pranë:në oborr,në sokak e vrasin. Ky ritual është i përditshëm. Çdo ditë e çdo natë të vrarë në këtë qytet. Të vrarë të shumtë. Të vrarët kanë një arkivol të përbashkët:qerren me kuaj; maunën; traktorin.Savanin e përbashkët:batanitë e prikave të vajzave e nuseve tona të plaçkitura nëpër shtëpitë tona…
Ditë të njëjta. Netë të njëjta. Vrerësira e sotme mbulon të djeshmen. Djegia e sotme më shkatërruese se e mbrëmëshmja. Tmerri mbulon tmerrin. Tym.Flakë. Lebetitje.
Kukamë. Shtëpi gërmadha. Shtëpi fantazma. Vrasje. Vrasje. Shumica e burrave dhe e grave të qytetit tonë u bënë mjekë,baxhi u bënë!-Baxhi?! Ç’them dhe unë!!
Qytetarët e mi u bënë varrtarë dhe varrmihës…
Shtatë maj. Hataja e sotme filloi si çdo ditë këta tre muaj,një çerek pas dymbëdhjetëve. Jemi tubuar te fqinjtë…Tym,flakë, krisma, rrafale që nuk ndalen asnjë sekond. As mizë nuk lëviz. Kështu vazhdoi tërë natën deri në mëngjesin e 8 majit.
“O sot, o kurrë! Të provojmë mbase kemi fat…për Shqipëri!” shprehen burrat.
U nisëm dy makina, te shkolla “M.Bakija”. U bëmë katër. Morëm rrugën për Prizren.
Udha është e larë nga çdo krijesë e gjallë.Te plantacionet e mollëve t’ish”Ereniku” një kontrollim rutinor dokumentesh. Nga Xërxa në të dy anët e rrugës kafshë shtëpiake të vrara, më shumë lopë e kuaj ; thasë melli të çarë; djepa të djegur,rroba të shpërndara deri në Prizren. Të gjitha fshatrave u kishin vënë zjarrin. Çatitë tymonin ndërsa dritareve flaka dilte me gjuhë kuçedre… Ja Prizreni. Prizenasit jetokan, punuakën lirshëm në këtë qytet në këta muaj ferri që ka pllakosur Gjakovën!!!
Vazhdojmë rrugën për Shqipër. Punëtorët e një fabrike qëndrojnë në dritare dhe na shikojnë në atë mënyrë si t’ishin ne qenie parahistorike se vërtetë ne ishim bërë si të dalë nga varri me sy të zgurdulluar jasht gropave më të tmerrshëm se lugetër…
Letënjoftimet, pasaportat dhe tabelat e makinave na i morën në kufi dhe i hodhën në mullarin e krijuar prej tyre.
Shkelëm në tokën shqiptare matanë kufirit dyzetë familjet e fundit. Për mua dhe familjen time hera e parë. Vërshima lotësh. Dënesje. Kthej kokën pas. Shikimi u tret larg-larg se atje është Gjakova në tym e flakë, në plumba e granata, e mbyllur hermetikisht nga mediet. Një copë mëlqi m’u këput e fluturoi dhe ra atje. Italianët me uniforma majë makinave ushtarake na shoqërojnë deri në Kukës se rruga është e pa asfaltuar dhe tabela s’ka. Qendra e Kukësit vlon nga refugjatët shqiptarë në tokën shqiptare. Venë e vijnë sa andej,sa këndej. Një pishnajë e bujshme zbukuron qendrën si park. Gjejmë një postëz provizore, enkas për refugjatë.Njoftojmë njerëzit tanë se dolëm gjallë nga qyteti i të vdekurve të vrarë,të zhdukur, të karbonizuar. Matanë telefonit të qara e të qeshura me tërë zemër…Gjithmonë doja, imagjinoja ta shihja Shqipërinë por jo pa copën e mëlqisë… Ne u vendosëm në Kavajë te Ajet e Zana Muçaj,bujarë e fisnikë që na strehuan në gjirin e tyre familjar kur ne quheshim refugjatë të ’99-ës…Nga ’99-ta e këndej 8 majin e quajmë DATA E SHPËTIMIT në familjen time,pa dyshim dhe familjet tjera që kaluan kufirin.